Friday, May 20, 2011

Zohnahthlakte kan insuihkhawm thei lovang

Pu Cher-maan ka lawm e,

A hmasain kan thupui, chatuan ata thu dik awm sa “ Zohnahthlakte kan insuihkhawm thei lovang” tih sawi tura min sawm avangin ka lawm a, chatuan-chamang thleng pawhin kan insuihkhawm theih loh turzia thu dik in lo hriat nawn leh dawn avang pawn ka lawm bawk a ni.

Kan thupui hi “ Zohnahthlakte kan insuihkhawm thei lovang” tih a nih ringawt mai a, kan hruaitu ten eng kawng bera insuihkhawm thei lo nge kan nih tih erawh an tin zawn duh ber ka chiang lova. Ka hriat chian em em pakhat erawh chu Hnam, Tawng leh Politic, Kohhran ah hi chuan eng ti kawng zawng pawhin kan insuihkhawm thei dawn lo a ni. Hun te kan neih tlem avangin mau chang puah nghal phawng phawng mai ila.

Hnam(hming)ah kan insuihkhawm thei lovang
Hmun hrang hranga Zofate zawng zawng hi China ram atanga rawn lut thlaa tuna kan awmna ram theuhva cheng ta hi kan ni a, chu chu a pawm lo kan awm ka ring hauh lo. Kan hriat hlat theih ber atanga kan hming chu CHIN niin mithiam ten an chhuia chu chu Burma lama Zohnahthlak te chuan kan pawm tlangpui bawk a; kan thisen pawn min pawmpui a ni. MIZO vek kan ni tih lam chu Ka-Ha-See !!!

Tichuan, Zohnahthlak thlangtla hmasa te kha a tirin Mizo tih hming chu an zuk pusa lo ngei mai le. Hun a lo inher zel a Heleluia-Amen kan hmelhriat hnuin kan hnam hming dik zawk ni awma lang MIZO tih pawh hre tharah an in ngai a; chu chu an tlangaupui a, kum tam a liam hnu chuan Zohnahthlak zawng zawng chu Mizo-va chhui luh vek tumin hma an la zui a. Kan rawn chhuahna China ram thleng an hrut a, “kan origin hming” zawk chu chhui lovin Mizo kan nih theih dan kawng an chhui ta hlauh thung a, Mizo dang an awm leh awm loh Mizo mitin an zawnga an hmuh apiang chu Mizo zemah an khung a; chu chu thlantui nen an ziah hnan ta a. Tichuan, MIZO tih chu an sahuai thing pawm ve a. CHIN tih chu menah thlakin BAWM ah an chantir a, tu te emaw hmuhsit hming kohnaah ngaiin CHIN han nih chu Na-Hi-He a ni ringawt !!!

Zohnahthlakte hi insuihkhawmin lungrual takin kan chengho tih ka hre ngai lo. Mahni a tlang hrang leh mual hrang nei vek kan ni a, hnam/chi khat bik deuh chu tlang khatah kan cheng ho va. Khua te pawh mahni hnam/chi bil-in, a huhoin kan lo sat thin. Chuvangin tun thleng hian Chin State-a hmun tam zawkah chuan an khaw hming chu an chi leh kuang (hnam/nihna) hmingah ngai tlat an awm. Amaherawh chu mak tak maiin, Zohnahthlak zawng zawng te hian kan hming Origin ber CHIN tih ah erawh lungrual lo awm lovin kan pawm tlang a, chu chu kan thisenah a bet tlat bawk a.
Sekawtrawlh hawn hnua Bawngpui chhuak chu Sepui chantir tum mai theih anih loh ang hian CHIN sekawtrawlh chhuah hnua MIZO sekawtrawlha luh leh si chu hriau benga sabengtung thun tum ang maia thil theih loh chiangsa a ni. Chuvangin engti kawng mahin Hnam(hming)ah kan insuihkhawm ngai lovang tih ka sawi ngam a ni.

Tawng leh Politic ah kan insuihkhawm thei lovang
Pu Cher-maan, a hmaa ka han sawi lan tak ai khan he Tawng leh Politic thuah hian kan insuihkhawm theih loh turzia a lang chiang zawk ang. Burma Zofate ka hrut dawn e !
Kan hun tawn mek hi zawi tea ti-tina hun a ni tawh lova, a tawng ring thei apiangin mahni TAWNG bik tih lar tuma tan la in kan intlansiak tawh a. Kawngsir, khawlai, zirna run leh Biak in pawh thlu lovin hmun tin maiah Zohnahthlak(Chin) tin ten kan tawng theuh a lar zel theih nan meikawhin tan kan la sauh sauh a ni ber a. Zohnahthlak chipeng hrang hrangte hian mahni tawng bik chauhin Bible chhiar an duh tawh a, mahni tawng chauhin hla sak thiam an duh a; mahni tawng bik chauh lo chuan ropui rel an tum tawh lo. Chumi ti chiang em em tu chu kum tin Bible Society-in tawng hrang hrang hmanga Bible a chhut chhuah zat te, Kohhran hrang hrang atanga Hla bu thar siam chhuah zatte, hmun tin atanga mahni chi bing tawnga News, Magazine leh Bulletin chhuak atang te hian a hriat theih awm e. Tawng khat hmanga insuihkhawm aiin mahni chi bik tawng theuh tih hmasawn hi an tum ber zawk a ni. Insuihkhawmna atana pawimawh ber chu Tawng hi a ni a chu tawng bera kan darh tak si ah chuan insuihkhawm chu chatuan ata thil theih loh a ni Pu Cher-man.

Kumin Burma Election dawn khan, “Chin Progressive Party vote pek chu Mizo mipuite tana chhiatna mai ni lo, chhiatna rapthlak a nih tur zia leh, CPP leh Zohnahthlak dangte vote pek aia Kawl Pachal vote pek a duh zawk thu”, ziaktu pakhat ziak kha in lo chhiar ngeiin ka ring. Kha kha kan din hmun chiang tak chu a ni. Zohnahthlak (Chin) ten kha zat MP candidate kan neih tam lai khan ‘kan nei’ ti kan hre duh tlat lova, hming tawpa A awm a in candidate hma loh chu a sur a sa pawh thlu lovin MP pakhat candidate ve thei turin hming List siamin member kan inzawng a. Chutah ka Tuallawt chi pui Rangoon-a khaw sa mek chhungkaw hnih thum vel list zingah khan ka hmu zui. Kha CHIN nih duh lo MP neih duh si hming List ah khan ka chhungte khan tel tih an inhria ang em aw? Chu chu ka sawi tum erawh a ni lo…Pu Cher-maan.

Burma Sorkar hruaitu Lusifar-a cousin hian Zohnahthlak zawng zawngte hi kan kehchhiat vek duh tawk lovin inhaw zui se tih hi a chang thlan ber a ni a. Falam Or Hakha hian, “CHIN kan ni lo” ti ta ang se, rei loah an lo Amen-pui ang a; Lushai/Hualngo in, “CHIN kan ni lo”, ti phei se chuan an Amen rualin khuangpui an tum nghal ang. CHIN hi te tial tial se tih chu Sokar duh dan a nih vangin CHIN nih duh lo ten an thil tih tum apiang chu Sipai Sorkar chuan a thlawp zui nghal zel ang. Zohnahthlakte hi insuihkhawm lam aiin mahni Chi peng bika din vek hi an duha chu chuan Politic-ah kan insuihkhawm theih loh tur zia pawh a ti chiang em em bawk a ni.

Kohhranah kan insuihkhawm thei lovang
Bible hi chang khat chauh ni se thu khat vuanin kan insuihkhawm thei mahna! A ni der bawk si lova, kum tin Bible zir an punga, a zir chhuak apiangin ‘Doctrine’ thar a dik ber ni awm zel mai hi an rawn zir chhuak tel bawk a. Chu an ‘Thurin’ thar chu insuihkhawmna lam aiin kehdarhna hlir a ni bawk si.
Kohhran pawh hi a chi bingin kan kal tana kan Kohhran hmingah pawh Mizo, Falam, Hakha, Chin Fellowship tih te kan pu firfer a, kohhran leh hnam chu kan in zawmtir a,Pathian nen erawh kan in hlat leh lawi bawk si. Kohhranin a hnawh chhuah tawh ‘Kal sual’ kan tih kha a dintu leh a member te kan chipui/hnampui/khawpui an lo ni tih kan hriat thar hnu chuan ‘kal sual’ kan tihna lam kha a lo dik leh tawh zawk a; an thu sawi apiang chu ‘Pathian leh kan hnam tan’ tih kha a ni vek tawh avangin hmun tin maiah insuihkhawm a hnekin Biakin thar an hawng chur chura; hmun then khatah lah kan inkharsak ve bawk a.

“A zau zawngin engmah kan thlir duh lova, insuihkhawmna lam thil kan pawm duh hek lo. Mahni tawng leh chi bik tlemte theuhva Pathian fak kan duha, a huhoa meidil kal erawh kan hreh leh lawi si lo. Mahni Kohhran theuh kan hmu thlarau a mi dang kohhran chu kan hmu setana em em bawk a. Tawng khat hmang pawh ni mah ila Pastor inbe thei derlo te kan awm nuk a, insuihkhawmna thu kan au tamna hmun apiangah inthenna a tam zual sauh sauh a ni ber mai lawm ni” Pu Cher-maan.

Aw le, ka sawi tam tawh bawka a tawp ber atan chuan Pathianin kan khawvel hi a thianfai a, khawvel dangah kan cheng leh te a nih ngawt loh chuan eng ti kawng mahin Zohnahthlakte hi kan insuihkhawm thei ngai lo vang. Chu chu thil dik a ni si a. Hnam hming pakhat nei turin CHIN nih duh leh duh lo kan awm a, Mizo in ti deuh bikah inti MIZO leh zual deuh bik kan awm leh a; Tawng thuah chi bing theuhin meikawhin tan kan la a, Kohhranah Pator leh Pastor te kan in hmu sakhi bawk. Politic ah lah Zohnahthlak kan chipui vote ai chuan mithih tawh List pawh lak huamin tan kan khawh a, heng zawng zawng han thlir hian eng tikah mah Zohnahthlakte hi kan insuihkhawm ngai lovang tih hi ka chiang em em a ni.

Ka lawm e Pu Cher-maan.
Saia, Melbourne.

No comments:

Post a Comment