Friday, July 1, 2011

" Kei leh Tahan V/Ch"

                                                                                                                         By; The Sai (Tuallawt)
Kei leh Tahan Vengchhak Kohhran hi kum khat chhunga piang kan ni a, Kan Pipu ten an nghah hleh ber thin Khuangchawi thla (October) a piang ve ve pawh kan ni. Ka hriat sual loh chuan V/ch hi kum khat chhunga thla en mawi ber (October 5, 1979 Full-moon) a tuk zanah Kohhran hruaitu leh Pathian tihzahtu mipui eng emaw zatin ka Pu Darsuma te ina October 6, 1979 zanah thlarau thianghlim hriatpuina nena Pastor Tuahkunga hova an hrin chhuah a ni a kei aiin ni 6 chauha upa a ni nghe nghe tihna a ni. Chu ni chu ni ropui leh chhinchhiah tlak tak PCM V/ch Kohhran tan mai ni lo khawvel mipui leh Roman Catholic zawng zawng ten an theihnghilh tawh ngai loh Pope zing zawng zawnga USA rorelna inpui White House tlawh hmasa bertu Pope John Paul II an White House a tlawh ni te pawh a lo ni ve reng mai. Kohhran khuangpui tur chu Pu Hauruma, Pu Saidinga, Pu Rualdala, Pu Vawma leh midang dang ten phur taka ramah riakin an hnatlang a. Kohhran thar leh khuangpui thar chuan Pathian an faka an ri chuan Tahan leh Presbyterian kohhran khawvel chu a nghawr vel ta a ni.

A rei ve ta. Pu Haurum’an thing tubauh hmangin biak in Dar bial kuta khai chawp ngai kha a vua a Sunday Si-Kul kai a hun ta tih hriain Aw-Za-Di ei pah chung chuan biak in ka pan a. Kawr ka hak awm pawh ka inhria lova kawr ha lo khan Sunday Si-kul kha ka kai ta em mi ni ang aw ka ti!! Biak in compound tual kha ruah a sur chuan a nal thei khawpa tawlh thluk erawh a hlauhawm viau nain tawlh erawh nuam kan ti thei hle. Thawhhlawm khawn a la awm lova biak in thlen ve leha Pulpit hmaa mahnia thawhhlawm ken va dah mai kha a ni. Tin      “ Naupang te takte chauh kan ni” tih hla leh “ A enga ka kal anga a engah a engah” tih hla kha a thu nawn chu ka sa ring thei hle tain ka inhria. Upa Manghrina kha a lian em bawka a tawng zawi thei teh suk bawk nen ka hlau thei hle. Biak in hma bathlar zimteah thu zirna kan nei thina zir zawhah Chawnghling hnah chunga pi-teng fu kan veh thin bawka kei zawng ka man ve hlei thei ngai der lo. Loud-Speaker var te reuhte kha vengchhakin kan neia kha kha aurinna kan neih hmasa ber ni tain ka ringa Pu Zahmuaka nen khan an inhmeh bik riau leh nghala. An sual e ka tihna phei zawng a ni hauh lova, Norothanga, Chawngkuanga leh Lalduhawma te khan “ kan Pa, vana mi, i hming zahawm rawh se” tih kha “Kan Pa, vana mi kan vaimim ei zo tu” an ti thina chu chu keini a dawih pawl ho khan kan lo lawm em em thin.

Sawi tawh angin kei leh Tahan Vengchhak kohhran hi thisena zawmpui ni lo mah ila mihring tak hian ka ngainain ka ngai thin thei hle. Chatuan nunna ram pan theihna kawng min kawhhmuh hmasa bertu a nih mai bakah ka nitin nun khawsakna a tana ka inzirna bul ber pawh a ni. Chu mai a la ni lo, he lehkha ngei pawh ziak thei tura min siamtu chu Tahan V/Ch hi a ni ve tlat a sin! Chu chu thil dang ni lovin A-Aw zir kha a ni. Thal Si-Kul (A,Aw kai kan ti mai thin) kan zira A-pawl atangin Bible-pawl thleng kan awm a. A-pawl khan “Ka nausenin tu nge min awm-ka nu ka nu duh tak chu, Ka dam lovin a tlaivara-ka tapin min lo chawi mu thin, Ka nu ka nu duh tak chu...etc..” hla kha kan sa rual thap thap thina. Mak ve ang reng tak pakhat chu tun hnua mahni changkang lem hlei lova ram changkanga ka han khawsak ve tak hnu hian Mother’s Day kan hman ni a piangin ka Nu leh kha hla kha ka rilruah a lo lang ziah thin ma le!  Upa Kapsanga hoin ban dawnah “Aw Lalpa chaw leh thil tin reng min pek avangin ka lawm e, i rawngbawl turin min pui la Isua Khrista hming avangin Amen” tih kha kan sawi-zai rual thap thap bawka a chhuak hmasa nih tumin kan innek laih laih bawk thin. “ Naupang tha kan ni, tih tur pawh kan ti, kan inhau ngai lo, nitin kan hlim fo” tih te phei kha chu ka la theihngilh thei ngai der lo. Chung nun dan mawi leh thil tha zawng zawng chu Oxford University ni lovin a chung di, a bang dap leh a chhuat lei PCM Tahan Vengchhak kan biak in ngei atanga ka zir te an ni. A va hlu tak em !!! Mak ang reng tak chu ka rualpui rau rau ziangah chuan PCM V/ch hnen tluk a tanga thil zir chhuah ka neih tam hi ka inhria lo awm e!

Nuihzatthlak tak thil sawi duh ka nei, chu chu Pyinkhunga Sunday Si-kul naupang inkhawmpui kha a ni. Junior department kan nia Beginner ho nen min thlen tlan tira an fel viau nain kan chhangchhe hle. Thlen in kan han lut phat kha pakhatin (Bawla, Pu Tlangchhuma tupa kha ni tain ka hria) ‘kan thlen in chu a van chhe bik’ an ti nghal pang a! Chaw kan han eia pakhatin an chaw a tui lo ka ei paih lo  tiin a chhuak tauva, Chu tah Lalengzaua lah chuan ‘an bawngsati hi a mak bik lutuk sa pawh a ang lo alo ti ve bawka. Hria lo kan awm palh ang tih hlau ni awm fahran khan an tawng ring thei em em mai leh bawka. Kan zirtirtu te kha an meng ngam pawn ka ring ta lo e! Chu tah zanah Hmunsanga a lo tho a ta luai luai mai zing kan tho chu puanthui khawl lo lukham tawk lah bo lo. Kan inti u deuha ngaihmelh kan neihte inkhawm sawm ngam lo mah ila an thlen in kawt vela tei kual erawh kan huaisen hle, vawi khat chu an Baazar kawta khan kan Lan-Shiauha Baazar luhna tur kawngka chungah khan Kawl tawngin ‘Min-Nga-La Zii’ tih hi an tar kuau a chu chu Atatluanga khan zawite si midang hriat tham tho hian ‘Ma-La Suu’ tiin a chhiar ri teh suka a hriatu zawng zawng chu nui lo pawh kan awm lo. Inkhawmpui lawm man kan dawngte chu arsa buhsiar in kan lawma tun hnua ka han ngaihtuah leh thin hian kum khat chhungah arsa buhsiar kan hawp theih ve hun awm chhun niin ka hria. Pu Lalawia khan min ti hlim thei hlea nuihza der silo khan nuih-zat hmel em em mai hian a nui ta vak vaka chu chu keini naupang ho khan kan lo lawm em em maia a ni ai zawk maha za awm tak khan kan han nui let vea kan hlim thei hle. Awle, nuihza pawh a rei lutuk chuan ninawmah a kal mah zawka heng thu lo chhiartu thenkhatte chu ‘An lung a leng ve ngei ang’!

Hun a lo liama kan han in tih tlangval ve hnu kha chuan thil ho te pawh nise ngaihtuah a tur pui hi a lo tam tawha thalai member kan han luh ve chin te phei kha chuan eng kim mai hi a nuam dan a danga naupang lai angin a hlimawm tak tak thei tawh lo. Khawvel changkangnain min nangchinga keini tuipui ral ram atang pawn ka ngaih Tahan vengchhak kohhran chanchin leh PYF Palai te ka han chhiar thei hi a va lawm awm tak em! In tan thil tha hria mah ila tihsak theih ka nei lo erawh rilru a na. Vengchhak chanchin leh nuam zia hi chu zan khuain sawi dawn mah ila ka sawi seng dawn lova, tin PYF Palai phek zimteah pawh hian a leng hek lovang. Kei zawng vengchhak khuangpui ri ngei mai kha a ni vawin ni thlenga ka benga ri nawn fo thin chu. Zan a rei tawha ka typing ri te pawn ka nupui fanau te mu tui lai a kai tho tak ngial dawn e. Dam hi han hauh phawt ila Pathianin hun remchang min ruatsak bawk anga ni khat khatah chuan ka kohhran, ka ngaih em em leh ka theihnghilh theih ngai loh Tahan Vengchhak biak in ngeia Lalpa fak nawn leh hi ka va chak em!!! (Australia, Melbourne; 2:58AM)

Note: Hming ka ziak lante hi tih mualpho duhna ni lovin ka mi nelte an nih vang zawka ziak ka ni.